J.R.R. Tolkien - Sellic Spell lyrics

On ǽrdagum wæs wuniende be norþdǽlum middangeardes sum cyning, þe ángan dohtor hæfde. On his húse wæs éac án cniht óþrum ungelíc. For þam þe hit ǽr gelamp þæt þæs cyninges huntan micelne beran gemétton on þam beorgum, ond hie spyredon æfter him to his denne, and hine þǽr ofslógon. On þam denne fundon hie hysecild. Þúhte him micel wundor, for þam þe þæt cild wæs seofonwintre, and gréat, and æghwæs gesund, bútan hit nán word ne cúþe, ac grunode swá swá wildéor; for þam þe beran hit aféddon. Hie genómon þæt cild; ac náhwǽr ne mihton hie geáxian hwanon hit cóme, ne hwelces fæderes sunu hit wǽre. Þá gelǽddon hie þæt cild to þam cyninge. Se cyning onféng his, and hét afédan hit on his hírede and manna þéawas lǽran. Him ne geald, swáþéah, þæt fóstorcild his fóstres léan: ac gewéox and ungehýrsum cniht gewearþ, and wæs sláw and asolcen. Late leornode he manna geþéode. Láþ wæs him ǽlc geweorc, ne nolde he ná his willes gelómena brúcan ne wǽpnum wealdan. Hunig wæs him swíþe léof, and he sóhte hit oft be wudum; oftor þéah réafode he béocera hýfe. For þam hét man hine Béowulf (and he ǽr nǽnne naman hæfde), and á siþþan hátte he swá. Hine menn micles wyrðne ne tealdon: léton hine for héanne, ne ne rýmdon him nǽnne setl on þæs cyninges healle; ac he wunode on hyrne. Þær sæt he oft on þam flette. Lýt spræc he mid mannum. Þá gelamp hit æfter firste þæt se cniht weaxan ongann wundrum hrædlíce, and swá swá he híerra wéox, swá wearþ he á strengra, oþ þæt óþre cnihtas and éac weras hine ondrǽddon. Næs þá lang to þon þæt he fíf manna mægen hæfde on his handum. Þá wéox he giet má, oþþæt his earma gripe wearþ swá swá beran clypping. Nǽnig wǽpn ne bær he, and gif he abolgen wearþ, þá mihte he man in his fæþme tocwýsan. Swá forléton menn hine ána. Se Béowulf gewunode þæt he swamm oft on þǽre sǽ, sumera ond wintra. Swá hát wæs he swá se hwíta bera, and his blód hæfde beran hǽto: þý ne ondrǽdde he nǽnne ciele. Þá wæs on þǽre tíde sum swíþe sundhwæt cempa, Breca hátte, Brandinga cynnes. Se Breca gemétte þone cniht Béowulf be þam strande, þá he æt sume cierre cóm fram sunde be þam sǽriman. Þá cwæþ Breca: 'Ic wolde georn lǽran þé sundplegan. Ac húru þú ne dearst swimman út on gársecg!' Þá andswarode Béowulf: 'Gif wit bégen onginnaþ on geflit swimman, ne béo ic se þe ǽrest hám wende!' Þá déaf he eft on þa wægas. 'Folga me núþa be þínre mihte!' cwæþ he. Þá swummon hie fíf dagas, and Breca ná ne mihte Béowulf foran forswimman; ac Béowulf wæs swimmende ymb Brecan útan, ne nolde hine forlǽtan. 'Ic ondrǽde me þearle þæt þú méþige and adrince,' cwæþ he. Þá wearþ Breca ierre on móde. Þá árás fǽringa micel wind, and se blæst bléow swá wódlíce þæt wǽgas to heofone astigon swá swá beorgas, and hie cnysedon and hrysedon Brecan, and adrifon hine feorr onweg and feredon hine to fyrlenum lande. Þanon cóm he siþþan eft on langum síþe to his ágnum earde: sægde þæt he Béowulf léte feor behindan, and hine æt þam sunde ealles oferflite. Húru se storm onhrérde þa niceras, and hie þá úp dufon of sǽgrunde, and hie gesáwon Béowulf. Swíþe hátheorte wurdon hie, for þam þe hie wéndon þæt he Breca wǽre and þone storm him on andan aweahte. Þá gefént hira án þone cniht: wolde hine niþer téon tó grunde. Swíþe wéndon þa niceras þæt hie wolden þá niht under sǽ wista néotan. Hwæþre seþéah Béowulf wrǽstlode wiþ þone nicor and ofslóh hine, and swá eft óþre. Siþþan morgen cóm, þa lágon úp nigon niceras wealwiende be þæm wætere. Þá sweþrode se wind, and astág séo sunne. Béowulf geséah manige síde næssas licgan út on þa sǽ, and micle ýþa oþbǽron hine and awurpon hine up on elþéod, feorr be norþan, þær Finnas eardodon. Síþ cóm he eft hám. Hine þá sume frugnon: 'Hwider éodestu?' 'On sunde náthwǽr,' cwæþ he. Þúhte him swáþéah his ansýn grimlic, and hie gesáwon on him wundswaþe swá he wiþ wildéor wrǽstlode. Hit gesǽlde, siþþan Béowulf mannes wæstm oþþe wel máran begeat, þæt he æt sumum sǽle hýrde menn gieddian on healle. Þá cwiddode án þæt sum útlandes cyning him micel hús atimbrode. Héah wæs séo heall, and hire hróf gylden; ealle bence þǽr inne wrǽtlíce agræfene wǽron and ofergylde; scán se fáge flór, and gylden rift hangodon be þam wágum. Þær wæs ǽr manig wuldorlic symbel, micel mandréam, gamen and hleahtor wera. Nú þéah stód þæt hús ídel, siþþan séo sunne to setle éode. Nǽnig dorste þǽr inne slǽpan, for þam þe þyrsa nátwilc seomode on þáre healle: ealle þe he besierwan mihte oþþe frǽt he oþþe út aferede to his denne. Ealle niht rixode se éoten on þǽre gyldenan healle þæs cyninges, ne nán mann mihte him wiþstandan. Þá semninga gestód Béowulf úp. 'Him is mannes þearf þǽr on lande,' cwæþ he. 'Þone cyning wille ic ofer sǽ sécan.' Þás word þuhton manigum dysig. Lýt lógon hie him swáþéah þone síþ; for þam þe hie tealdon þæt se þyrs óþre manige nytwyrþran etan mihte. Béowulf fór ánliepe fram hám: ac on færendum wege gemétte he sumne mann þe hine áxode hú he hátte and hwider he fóre. Þá andswarode he: 'Ic hátte Béowulf, and ic séce Gyldenhealle cyning.' Þá cwæþ se mann: 'Nú wille ic þé féran mid. Handscóh is mín nama' – and he hátte swá, for þam þe hé his handa mid miclum hýdigum glófum werede, and þá hé glófa on hæfde, þá mihte hé gréat clúd onweg ascúfan and micle stánas tó slítan; ac þá hé híe næfde, ne mihte ná má þonne óþre menn. Fóron þá forþ samod Handscóh and Béowulf þæt híe to þǽre sǽ cómon. Þǽr begéaton híe scip, and tobrǽddon segl, and se norþwind bær híe feorr onweg. Gesáwon hie æfter fierste fremede land licgan him beforan: héah clifu blicon bufan sande. Þǽr æt síþmestan dydon híe hira scip úp on strand. Sóna swá hie úp éodon, swá cóm him ongéan wígmanna sum; ne sægde he ná þæt hie wilcuman wæren; lócode grimlíce, and mid spere handum acweahte wódlíce. Hie gefrægn þá cuman unfréondlíce æfter hira namum and hira ǽrende. Þá gestód Béowulf and him andwyrde módiglíce. 'Béowulf is mín nama,' cwæþ he, 'and þes mín geféra hátte Handscóh. Wé sécaþ þæs Gyldenhealle cyninges land. Wolde ic georn geweorc habban þe geþungenes mannes gemet síe. Þǽr on lande scolde man þæt findan, þæs þe we secan hýrdon; for þam þe séo gesegen on mínum éþle gebrǽded wæs þæt féonda náthwilc þæs cyninges healle nihtes sóhte, ne nǽnig híredman his abídan ne dorste. Gif þas word sóþ wǽren, dohte ic þam cyninge.' 'Húru þú dohte!' cwæþ se mann: stóp onbæc, and lócode úp wundriende on þone cuman (and he, Béowulf wæs þá swíþe héah aweaxen, and his limu wǽron grýtran þonne óþerra manna gemet). 'For sóþe hæfþ éow se wind on þs cyninges ríce gelǽded. Nis nú feorr heonan þæt hús þe gé tó sécaþ.' Þá wísode he Béowulfe and his geféran forþ ofer land, oþþæt hie brádne weg fundon: þá þǽr gesáwon hie þæs cyninges hús scínan him beforan, on grénre dene: líexte geond þæt déope land se léoma þæs gyldenan hrófes. Þá cwæþ sé wísiend: 'Þǽr stent séo heall þe gé tó fundiaþ. Ne magon gé nú þæs weges missan! Háte ic éow wél faran: swá ne wéne ic ná þæs þe ic þéow siþþan ǽfre eft geséon móte!' Þæs ymb lýtel fæc cómon hie, Handscóh and Béowulf, tó þǽre healle durum. Þǽr ascéaf Béowulf þá duruweardas: cóm þá inn gán módig æfter flóre, þæt hé fore þam cynesetle gestód and þone cyning grétte. 'Wes þú, hláford, hál on þínre Gyldenhealle!' cwæþ hé. 'Ic eom nú hér cumen líþan ofer sǽ. Hýrde ic þæt þé elwihta sum gedrecce. Man mé sægde þæt hé þínne folgaþ ǽte and þæt þú mid fela goldes þám léanian wolde þám þe þé æt him ahredde.' 'þá andswarode se cyning: 'Wálá! Sóþ is þætte þú gehíerdest. Án þyrs se þe Grendel hátte nú fela géara hergaþ mín folc. Swá hwelcum menn swá hine fordyde, wolde ic þá dǽd mǽrlíce léanian. Ac hwá eart þú? Oþþe hewelc ǽrende hæfstu tó mé?' 'Béowulf is mín nama,' cwæþ he. 'Hæbbe ic on mínum handum þrítigra manna mægen. Þæt is mín ǽrende þæt ic on þisne þyrs lócige. Wæs ic ǽr ymb óþre swylce abisgod. Niceras éac ofslóh ic. Þý nǽnig hér on lande is þe him wiþstandan durre, þý wille ic hér toniht his abídan, maþelian mid þissum Grendle swá mé wél þynce. Óþerne fultum nelle ic habban búte míne earmas twégen. Gif þás mé swícen, húru þú bist orsorg mín: náþer ne þyrfe þú mé leng feormian, ne mé bebyrigan mid ealle, búte þá spell léogen.' Þá blissode se cyning swíþe þæs þe he þás spræce hierde; ongann wénan þæs þe his gedeorfa bót nú æt síþmestan him gehende wǽre. Swá gebéad he Béowulfe þæt he tó symble éode; hét settan hine onmang his híredmanna. Þá þá sǽl gewearþ þæt man fletsittendum drync agéat, þá cóm self séo cwén tó Béowulfe, scencte him full medwes and him hǽlo abéad. 'Swíþe gladu eom ic on móde,' cwæþ héo, 'þe ic eft tó sóþe mann on þisse healle geséo!' Þás word yfele lícodon þám híredmannum, and hira nánum ofþuhton hie má þonne Unfriþe. Se Unfriþ tealde hine mycles wyrðne, for þám þe he þám cyninge léof wæs. Húru hé wæs swíþe gewittig mann: þý wǽron his rǽdas dýre his hláforde. Óþre sume cwǽdon þéah þæt hé drýcræftig wǽre and galdor cúþe: oftor aweahten his rǽdas unsibbe þonne hie geþwǽrnesse setten. Se ilca mann wende hine nú tó Béowulfe weard, and cwæþ him þus: 'Hýrde ic nú ǽr on riht þæt þú þé Béowulf nemnede? Seldcúþ nama, féawum gemǽne, þæs ic wéne. Witodlíce þú wǽre hit þe he Breca þé sundgeflit béad, and he þá lét þé feorr behindan, and swamm eft hám tó his ágenum earde: swá gelǽste he his béot wiþ þé. Wén hæbbe ic þæs þe Grendel þé læssan áre dón wille þonne Breca, búte þú micle swíþor duge nú þonne ǽr' 'Lá! Léofa Unfriþ!' cwæþ Béowulf. 'Hwæt! Þú woffast béore druncen, dollíce gesegest eall on unriht! Eornostlíce wæs ic hit þe mín béot gelǽste, nealles se earma Breca. Þéah wæs ic þá giet cniht án. Sóþlíce is mín wæstm hwéne mára núþa. Ac uton nú gefrýnd weorþan!' Þá nóm he Unfriþ úp, ymbfæþmode hine, and clypte hine leohtlíce (swá him þúhte). Wæs hit þéah þám óþrum genóg, and siþþan Béowulf hine alíesde, þá lét Unfriþ swíþe fréondlíce, þá hwíle þe Béowulf wæs him néah gesett. Hraþe æfter þon ongann séo sunne niþer gewítan, wurdon sceadwa lange ofer eorðan. Þá árás se cyning; menn ónetton of þǽre healle.